პრო-კრემლისტური ვებგვერდი „რემდესივირს“ წარუმატებელს უწოდებს და ლუგარის ლაბორატორიის შესახებ ყალბ კონსპირაციას უკავშირებს

24 აპრილს, ახალი ამბების პრო-კრემლისტურმა ვებგვერდმა News-Front Georgia, რომელიც პოსტ-საბჭოთა ქვეყნებშია პოპულარული, გამოაქვეყნა სტატია სათაურით „’ლუგარის ლაბორატორიასთან’ დაკავშირებული ამერიკული ფირმის ანტიკორონა-პრეპარატი უვარგისი აღმოჩნდა.“

ეს სიცრუეა.

News-Front Georgia-მ განაცხადა, რომ ამერიკული ანტივირუსული პრეპარატის „რემდესივირის“ პირველმა კლინიკურმა კვლევამ ამ პრეპარატის არაეფექტიანობა აჩვენა კოვიდ-19-ის მკურნალობაში. საინფორმაციო სააგენტომ ეს პრეპარატი დაუკავშირა საქართველოში მოქმედი ლუგარის ლაბორატორიის შესახებ გავრცელებულ შეთქმულების თეორიასაც. ამ თეორიას, რომლის სიყალბეც დადგენილია, ხშირად იყენებენ აშშ-ის წინააღმდეგ.

„რემდესივირი“ ექსპერიმენტული ანტივირუსული პრეპარატია, რომელიც აშშ-ის ბიოფარმაცევტულმა კომპანია Gilead Sciences-მა შეიმუშავა. ის დამზადდა როგორც ებოლას საწინააღმდეგო პრეპარატი, მაგრამ მრავალგზის გამოცდის მიუხედავად, მის გამოყენებაზე დასტური არ გაცემულა. და მაინც, „რემდესივირს“ რამდენიმე აფრიკული ქვეყანა 2015 წლიდან იყენებს.

საერთაშორისო ყურადღება „რემდესივირმა“ მას შემდეგ მიიპყრო, რაც ის კოვიდ-19-ის პოტენციურ სამკურნალო პრეპარატად დასახელდა. მარტის შუა რიცხვებში პრეზიდენტმა დონალდ ტრამპმა ხაზი გაუსვა „რემდესივირის“ პოტენციალს, ხოლო მისმა ადმინისტრაციამ პრეპარატის ხელმისაწვდომობა გაზარდა კორონავირუსის პანდემიაზე რეაგირების მიზნით.

29 აპრილს, აშშ-ის ალერგოლოგიის და ინფექციურ დაავადებათა ეროვნულმა ინსტიტუტმა გამოაქვეყნა განცხადება „რემდესივირის“ კვლევის წინასწარი მონაცემების თაობაზე. ეს კვლევა 21 თებერვალს დაიწყო და 1,063 პაციენტს მოიცავდა.

კვლევის შედეგების თანახმად, ფილტვების გართულებით მიმდინარე კოვიდ-19-ის მქონე პაციენტები, რომლებიც „რემდესივირს“ იღებდნენ, 31%-ით უფრო მოკლე დროში გამოჯანმრთელდნენ, ვიდრე დაავადების ასეთივე სიმძიმის მქონე ის პაციენტები, რომლებიც პლაცებოს იღებდნენ. მონაცემებმა სიკვდილიანობის შედარებით დაბალი მაჩვენებელიც აჩვენა „რემდესივირის“ მიმღებ პაციენტებს შორის - 8%. შესაბამისი მონაცემი პლაცებოს ჯგუფში 11.6% იყო.

იმავე დღეს, 29 აპრილს, Gilead Sciences-მაც გამოაქვეყნა მისი კვლევის წინასწარი შედეგები, რომელშიც კოვიდ-19-ის მძიმე ფორმით ჰოსპიტალიზებული 397 პაციენტი მონაწილეობდა. ამ პაციენტთა ერთ ნაწილს „რემდესივირს“ 5 დღე აძლევდნენ, ხოლო მეორე ნაწილს 10 დღე. პაციენტთა ორივე ჯგუფში ნახევარზე მეტი საავადმყოფოდან 14 დღეში გაწერეს. ეს კვლევა არ ითვალისწინებდა „რემდესივირის“ შეფასებას იმ საკონტროლო ჯგუფთან შედარებით, რომელიც არ იღებდა ამ პრეპარატს.

მართალია, News-Front Georgia-ს სტატია ამ კვლევების შედეგების გასაჯაროებამდე გამოქვეყნდა, მაგრამ საინფორმაციო სააგენტომ ადრეული კვლევების შედეგები არასწორად აღწერა.

„კომპანია ‘გილიად საიენსის’ ექსპერიმენტარული პრეპარატის, ‘რემდესივირის’ პირველი კლინიკური კვლევა, რომელსაც კორონავირუსის მკურნალობის ერთ-ერთ პოტენციურ და ყველაზე წარმატებულ საშუალებად მოიხსენიებდნენ, წარუმატებელი აღმოჩნდა,“ განაცხადა News-Front Georgia-მ.

The Financial Times-ში გამოქვეყნებულ სტატიაზე დაყრდნობით News-Front Georgia იუწყებოდა, რომ მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციის კვლევის შედეგების თანახმად, რომელიც ჩინელმა მეცნიერებმა ჩაატარეს, „რემდესივირმა“ ვერ გააუმჯობესა კოვიდ-19-ის მქონე პაციენტთა მდგომარება და ვერ შეამცირა ახალი კორონავირუსის, SARS-Cov-2-ის რაოდენობა სისხლში.

რეალურად, კლინიკური კვლევა, რომელზეც News-Front Georgia წერდა, არც პირველი ასეთი კვლევაა და არც ერთადერთი. ერთი კლინიკური კვლევა ადრე ჩატარდა, რამდენიმე კი ამჟამად მიმდინარეობს.

„რემდესივირის“ პირველი კლინიკური კვლევა კოვიდ-19-ის გართულებული ფორმის მქონე პაციენტებში ჩიკაგოს უნივერსიტეტის სამედიცინო ცენტრმა ჩაატარა და მან დადებითი გამოხმაურება მიიღო. „კლინიკური კვლევა აჩვენებს ცხელების და რესპირატორული სიმპტომების სწრაფ აღმოფხვრას; თითქმის ყველა პაციენტი ერთ კვირაზე ნაკლებ დროში გაიწერა საავადმყოფოდან,“ წერდა ჯანდაცვის საკითხების მიმომხილველი საინფორმაციო სააგენტო STAT 16 აპრილს.

News-Front Georgia-მ არც ის აცნობა მკითხველებს, რომ Gilead Sciences სწრაფად გამოეხმაურა The Financial Times-ის სტატიას ჩინეთში ჩატარებული კვლევის შესახებ.

კომპანიის თქმით, მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციამ ამ კვლევის შედეგების მოკლე შეჯამება ნაადრევად, მკვლევრების თანხმობის გარეშე გამოაქვეყნა და მასში „კვლევა არასათანადოდ იყო დახასიათებული.“

STAT-ის თანახმად, ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციამ წაშალა ვებგვერდიდან ეს შეჯამება და გამოაქვეყნა განცხადება, რომელშიც აღნიშნული იყო, რომ დოკუმენტი „შეცდომით გამოქვეყნდა და ამ შეცდომის აღმოჩენისთანავე წაიშალა.“

News-Front Georgia-ს სტატიის მიხედვით, ჩინეთში ჩატარებულ კლინიკურ კვლევაში 237 პაციენტი მონაწილეობდა, რომელთაგან 158-ს „რემდესივირით“ მკურნალობდნენ. არცერთ ამ პაციენტში გაუმჯობესება არ აღინიშნა, ხოლო 18 პაციენტი კვლევას ნაადრევად გამოეთიშა მნიშვნელოვანი გვერდითი მოვლენების გამო.

მართალია, აღნიშნული რიცხვები შესაბამისობაშია ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მიერ გამოქვეყნებულ დოკუმენტთან, რომლის ფოტოასლიც STAT-მა დაბეჭდა, მაგრამ News-Front Georgia-ს არ აღუნიშნავს, რომ კვლევა ნაადრევად შეწყდა და არ დაუსახელებია შეწყვეტის მიზეზები.

Gilead Sciences-ის თქმით, კვლევა შეწყდა მონაწილეთა სიმცირის გამო, რომელთა რაოდენობა არ იყო საკმარისი „სტატისტიკურად მნიშვნელოვანი დასკვნების“ გამოსატანად.

კვლევაში 453 პაციენტს უნდა მიეღო მონაწილეობა, მაგრამ ჩინეთმა ამ რაოდენობის პაციენტის მობილიზება ვერ შეძლო, რადგან ქვეყანა, პეკინის სამედიცინო უნივერსიტეტის თქმით, ეპიდემიას „წარმატებით აკონტროლებს.“

News-Front Georgia-მ მცდარი ინფორმაციაც გაავრცელა, თითქოს Gilead Sciences-ის ერთ-ერთი მფლობელი აშშ-ის ყოფილი თავდაცვის მდივანი დონალდ რამსფელდია და ამ კომპანიამ C ჰეპატიტის სამკურნალო მისი პრეპარატი „სოვალდი“ თბილისის ლუგარის ლაბორატორიას საქართველოს მოქალაქეებზე გამოსაცდელად მიაწოდა.

რამსფელდი, რომელიც აშშ-ის თავდაცვის მდივანი იყო ჯერალდ ფორდის და ჯორჯ ბუში უმცროსის ადმინისტრაციების დროს, Gilead-ის დირექტორთა საბჭოს წევრი იყო 1997-2001 წლებში. ის არ ფიგურირებს Gilead-ის აქციების უშუალო მფლობელებს შორის. ამ კომპანიის უმსხვილესი აქციონერები საინვესტიციო ინსტიტუტებია.

News-Front Georgia, საქართველოს უშიშროების ყოფილი მინისტრის იგორ გიორგაძის მიერ 2 წლის წინ წარმოდგენილ დოკუმენტებზე დაყრდნობით, წერს, რომ „სოვალდის“ გამოყენებით ჩატარებულ ექსპერიმენტებს 49 საქართველოს მოქალაქის სიცოცხლე ემსხვერპლა.

გიორგაძემ ეს რიჩარდ ლუგარის სახელობის საზოგადოებრივი ჯანდაცვის კვლევით ცენტრს დაუკავშირა, რომელიც ლუგარის ლაბორატორიის სახელით არის ცნობილ და აშშ-სა და საქართველოს ერთობლივი თანამშრომლობის ფარგლებში აშენდა თბილისში. მრავალი წელია რუსეთი დაუდასტურებელ ბრალდებას ავრცელებს, თითქოს აშშ ლუგარის ლაბორატორიას ბიოლოგიური იარაღის დასამზადებლად იყენებს.

ეს განცხადებები შესწავლილი, ხოლო მათი უსაფუძვლობა დადასტურებულია.

„სოვალდი“ აშშ-ის სურსათისა და მედიკამენტების ადმინისტრაციამ 2013 წელს დაამტკიცა, ხოლო C ჰეპატიტის ელიმინაციის პროგრამა საქართველოში 2015 წელს დაიწყო.

ლუგარის ლაბორატორია დიაგნოსტიკური დაწესებულებაა, სადაც სხვადასხვა ინფექციური დაავადების, მათ შორის, C ჰეპატიტის დიაგნოზირება ხდება. ის არ არის სამკურნალო დაწესებულება. ზოგი პაციენტი, ვინც C ჰეპატიტის ელიმინაციის პროგრამაში იყო ჩართული, გარდაიცვალა ჯანმრთელობის მძიმე მდგომარეობის გამო და არა ჩატარებული მკურნალობის შედეგად.

ამ შეთქმულების თეორიის სიყალბე მრავალმა მედიაორგანიზაციამ გამოამჟღავნა.

სტატიის ინგლისური და ქართული ვერსიების ავტორი: ქეთი მსხილაძე
მასალა თავდაპირველად გამოქვეყნდა "ამერიკის ხმის" პროექტ "პლიგრაფის" მიერ აქ: https://www.polygraph.info/a/fact-check-remdesivir-kremlin-georgia/30585711.html