კარენ მელქიორი, ევროპარლამენტის წევრი დანიიდან და ევროკავშირისა და საქართველოს საპარლამენტო ასოციაციის კომიტეტის წევრი, "ამერიკის ხმასთან" საქართველოს მთავრობის მიერ "უცხოეთის გამჭვირვალობის გავლენის" კანონის შესახებ საუბრობს. ევროპრალამენტარი ერთ-ერთია მათ შორის, ვინც ევროკავშირის საგარეო საქმეთა წარმომადგენელს, ჯოზეფ ბორელს ბიძინა ივანიშვილისა და სხვა პასუხისმგებელი პირების სანქცირების თხოვნით მიმართა მას შემდეგ, რაც პარლამენტმა მეორე მოსმენით უყარა კანონპროექტს კენჭი.
ახლა, როდესაც ე.წ "უცხოეთის აგენტების" კანონი მესამე კენჭისყრითაც მიღებულია, ევროპული ქვეყნების დელეგაციებს კი საქართველოს მთავრობა არ ხვდება, ან მათთან შეხვედრის შესახებ თავისებურ ვერსიებს ავრცელებს, მელქიორი კიდევ უფრო დარწმუნებულია, რომ ევროკავშირის მხრიდან უფრო მწვავე ქმედებები, მათ შორის საქნციების დაწესებააა საჭირო.
მოდით, ბოლო მოვლენებით დავიწყოთ. ევროკავშირის უმაღლესმა წარმომადგენელმა საგარეო საკითხებში, ჯოზეფ ბორელმა წერილი გამოქვეყნა, სადაც საქართველოს ხელისუფლებას ე.წ "უცხოეთის აგენტების" კანონის უკან გაწვევას სთხოვს. ამ წერილისა და იმის მნიშვნელობაზე გვითხარით, როდესაც ევროკავშირის ასეთ მაღალ თანამდებობაზე მყოფი პირი ქვეყნის მთავრობას მიმართავს. ასევე, როგორ ფიქრობთ, რა მოხდება იმ შემთხვევაში, თუ ხელისუფლება მეგობრებს ევროკავშირიდან არ მოუსმენს?
ვფიქრობ, ძალიან მნიშვნელოვანი სიგნალია, როდესაც ევროკომისიის ვიცე-პრეზიდენტი და ევროკავშირის საგარეო საქმეთა მინისტრი საქართველოს მთავრობას ამ კანონის გაწვევის თხოვნის წერილს უგზავნიან. სამწუხაროდ, ჯერ ზუსტად ნათელი არაა, რა შედეგები მოჰყვება იმას, თუ ისინი ამას არ გააკეთებენ. საქართველო ევროკავშირის წევრობის კანდიდატი ქვეყანაა და უნდა განვიხილოთ ის, არის თუ არა მსგავსი ქმედება შესაბამისი კანდიდატი ქვეყნისთვის.
გაფართოების პროცესი არ არის ცალმხრივი მოძრაობის გზა, სადაც უფრო და უფრო უახლოვდები წევრობას. თუ გინდა, რომ იყო ევროკავშირის წევრი, რასაც უნდა აკეთებდე, აუცილებელია, რომ მიჰყვებოდე ევროკავშირის წესებს- ხმების მრავალფეროვნების, თავისუფალი მედის, თავისუფალი საზოგადოების შესახებ. შესაბამისად, თუ ევროკავშირში არსებული ჩვენი საერთო ღირებულებების საპირისპირო გზაზე გადახვალ, ამას შედეგებიც უნდა მოჰყვეს.
ევროკავშირზე ვსაუბრობთ და ახლა [როცა ამ ინტერვიუს ვწერთ], თბილისში ევროკავშირის წევრი ქვეყნების ორი დელეგაციაა ჩასული. ერთი საპარლამენტო დელეგაციაა, მეორე კი ევროკავშირის წევრი 4 ქვეყნის საგარეო საქმეთა მინისტრებისგან შედგება. საპარლამენტო დელეგაციას "ქართული ოცნების" მაღალჩინოსნები არ შეხვდნენ. მეორეს მხრივ, შეხვდნენ მინისტრებს და თქვეს, რომ კონსტრუქციული საუბარი ჰქონდათ და რომ მინისტრებმა თითქოს მოუწონეს ის, რომ ევროპელ მეგობრებს არ მოუსმინეს. ეს მოგვიანებით ყველა მინისტრმა უარყო და თქვა, რომ საუბარი სრულიად საპირისპირო ხასიათის იყო. რას გეუბნებათ "ქართული ოცნების" ასეთი ქცევა ევროპელ პოლიტიკოსებთან?
საქართველოს ხელისუფლება აჩვენებს, რომ მათ არ სურთ მართალი საუბარი ევროპელ პარტნიორებთან. თუ საგარეო საქმეთა მინისტრებთან შეხვედრის შემდეგ, ისინი ვერ შეთანხმდნენ ერთობლივ განცხადებაზე, ეს ნიშნავს, რომ მათ სურთ ჰქონდეთ ერთგვარი ორპიროვანი კომუნიკაცია იმაზე, რაც ხდება. რაც შეეხება საპარლამენტო დელეგაციასთან შეხვედრაზე უარს- ამით ისინი უარს ამბობენ მოუსმინონ არგუმენტირებულ კრიტიკას იმ კანონმდებლობაზე, რომლის შემოღებასაც ცდილობენ.
ჩვენ ევროკავშირში არ გვაქვს ძალიან კარგი გამოცდილება იმ ქვეყნებთან, რომლებიც პირში ერთს გვეუბნებიან და მოსახლეობას, ან ადგილობრივ მედიას - მეორეს. ასეთი რამ უკვე მოხდა სერბეთის შემთხვევაში. ამიტომ გაცილებით უფრო მკაცრები უნდა ვიყოთ იმ ადამიანებთან, ვინც ჩვენთან ურთიერთობაში გულწრფელები არ არიან, სხვანაირად, ისინი გაგვაცრუებენ.
რას გულისხმობთ, როდესაც ამბობთ, რომ უფრო მკაცრები უნდა იყოთ, სანქციებს, თუ კიდევ რაიმე სხვა ამკრძალავ ქმედებებს?
არ უნდა მივიღოთ ის, რომ არსებობს ორმაგი კომუნიკაცია მთავრობებისგან. როდესაც ერთი მინისტრი ერთს ამბობს, მეორე - მეორეს; როდესაც ჩვენ ერთს გვეუბნებიან მოლაპარაკებების დროს და მეორეს ადგილობრივ მედიას. უნდა დავრწმუნდეთ, რომ ის ქვეყნები, რომლებთანაც ახლოურთიერთობა გვაქვს და რომლებიც ევროკავშირის [წევრობის] კანდიდატები არიან, კეთილსინდისიერად მოქმედებენ მაშინ, როდესაც ამბობენ, რომ ევროკავშირთან ახლო თანამშრომლობა სურთ.
ნათლად უნდა გამოვხატოთ რა არის მისაღები და რა არა. ჩვენ უნდა ვთქვათ, რომ შედეგები მოყვება, ევროკავშირის წევრობის გზიდან გადახვევას და რომ ეს შეაყოვნებს, ან შეაჩერებს [ევროკავშირში] გაწევრიანების პროცესს.
ევროპარლამენტარებმა ჯოზეფ ბორელს წერილი მისწერეს, სადაც ამ კანონზე პასუხისმგებელი პირების სანქცირებას ითხოვდნენ. ამ წერილის ხელმომწერებს შორის თქვენც ხართ. რამდენად რეალურად გეჩვენებათ ის, რომ საქართველოს მთავრობას სანქციები, ან სხვა შემზღუდავი ბერკეტები დაუწესდეს, თუ ისინი კანონს აამოქმედებენ?
ჩვენ უნდა დავაკვირდეთ ამ კანონის მხარდამჭერ ხალხს და ვნახოთ, არიან თუ არა ისინი რუსეთის გავლენის ქვეშ და თუ ეს მართლაც ასეა, თუ ისინი ევროპის საწინააღმდეგო ნარატივს ავრცელებენ და შეკრების თავისუფლებას ზღუდავენ ქვეყნის შიგნით, მაშინ მათ სანქციები უნდა დაუწესდეთ.
რა თქმა უნდა, არ უნდა დავიწყოთ სრული გამორიცხვით, სანქციებით, აქტივების გაყინვით, მაგრამ ვეცადოთ, დაწესდეს სანქციები კონკრეტულ პოლიტიკოსთან შეხვედრაზე და, შესაბამისად, ვეცადოთ დავინახოთ, შეგვიძლია თუ არა უკეთესი კომუნიკაცია ამ ადამიანების ევროკავშირთან კომუნიკაციის გამორიცხვით.
ვფიქრობ, მნიშვნელოვანია, დაწესდეს მიზანმიმართული სანქციები იმ პირებისთვის, რომლებიც ხელს უწყობენ არაევროპული შეხედულებების პოპულარიზაციას თავიანთ ქვეყნებში და ხელს უწყობენ უფრო მჭიდრო ურთიერთობებს რუსეთთან და არა ევროკავშირთან. თუმცა, ისინი კვლავ აცხადებენ, რომ სურთ იყვნენ ევროკავშირის კანდიდატი ქვეყანა.
"ქართული ოცნების" მთავრობა ამბობს, რომ მზად არიან კანონში ცვლილებებზე იმუშაონ, თუ არგუმენტირებულ შენიშვნებს მოისმენენ. როგორ ფიქრობთ, შეცვლის თუ არა ეს ამ კანონის მიღებით ქვეყანაში არსებულ სიტუაციას მაშინ, როდესაც საქართველოს მოსახლეობა მის სრულად გაწვევას ითხოვს?
ვფიქრობ, რომ თუ ცვლილებებს მივიღებთ, მაშინ ეს ცვლილებები არსებითი უნდა იყოს. საქართველოს მოსახლეობის მოთხოვნა, კანონის გაუქმებასთან დაკავშირებთ, ცვლილებების მიღებას სჯობია.
ასევე იგრძნობა, რომ საქართველოს მთავრობას სურს პროცესის გაწელვა იმით, რომ ამბობს- ჩვენ გვექნება დიალოგი კანონში ცვლილებების შესახებ, მაშინ როდესაც ისინი პარალელურად, გააგრძელებენ მის განხორციელებას.
ახლა, როდესაც ჩვენ ვსაუბრობთ, თბილისში და საქართველოს სხვა ქალაქებში პროტესტი გრძელდება. ვნახეთ, რომ პოლიციამ მშვიდობიანი დემონსტრანტების წინააღმდეგ არაერთხელ გამოიყენა ძალა. არიან დაკავებულები და გავრცელდა ნაცემი ადამიანების ფოტოებიც. რას იტყვით იმაზე, როგორ ექცევა საქართველოს მთავრობა მშვიდობიან დემონსტრანტებს?
საშინელებაა თბილისის ქუჩებში ქართული და ევროპული დროშებით მდგომი მშვიდობიანი დემონსტრანტების რეპრესიების ხილვა. უნდა გვახსოვდეს, რომ რუსეთის მიერ საერთაშორისო სამართლისა და წესრიგის ამჟამინდელი უგულებელყოფა 2008 წელს, საქართველოში რუსეთის შეჭრით დაიწყო. მას შემდეგ ჩვენ ვხედავთ ბრძოლას დემოკრატიისა და თავისუფლებისთვის საქართველოსა და უკრაინაში.
ჩვენ მტკიცედ უნდა ვიდგეთ დემოკრატიისა და თავისუფლების მხარდასაჭერად ყველა ქვეყანაში და არ დავუშვათ, რომ რუსეთმა საკუთარი გავლენის ქვეშ მოაქციოს ქვეყნების პოლიტიკა.