აგვისტოს დასაწყისში საქართველოში ოფიციალური ვიზიტით მყოფ დემოკრატ სენატორ ჯინ შაჰინსა და რესპუბლიკელ კონგრესმენ მაიკლ ტერნერს, ბიძინა ივანიშვილი, "ქართული ოცნების" საარჩევნო სიის პირველი ნომერი, არ შეხვდა. ამერიკელ კანონმდებლებს შეხვდა ქვეყნის პრემიერ-მინისტრი, ირაკლი კობახიძე. თუმცა, "ამერიკის ხმასთან" ექსკლუზიურ ინტერვიუში, სენატორი ჯინ შაჰინი ამბობს, რომ კობახიძესთან შეხვედრით გაწბილებულია, რადგან ვერ დაინახა საქართველოს მთავრობის მზაობა იმასთან დაკავშირებით, რომ ამერიკა-საქართველოს პარტნიორული თანამშრომლობა გაგრძელდეს.
თბილისში თავისი ვიზიტის, ოქტომბრის არჩევნებთან დაკავშირებული მოვლენებისა და საქართველოში მიმდინარე მოვლენების შესაფასებლად, "ამერიკის ხმის" ჟურნალისტი, მარიამ უგრეხელიძე, სენატორ ჯინ შაჰინს ესაუბრა.
სენატორო, დიდი მადლობა ინტერვიუსთვის და თქვენი დროისთვის. ახლა, როდესაც ე.წ "უცხოეთის აგენტების" კანონი ძალაში შევიდა და მთავრობა მათაც აიძულებს დარეგისტრირებას, ვისაც ამის სურვილი არ გააჩნია, რამდენად ხართ შეშფოთებული საქართველოში არსებული მდგომარეობით, რა მოლოდინები გაქვთ არჩევნებისადმი და როგორ ფიქრობთ, რა გავლენა ექნება ამ კანონს [საარჩევნო] პროცესზე?
მეორე გზავნილი ისაა, რომ შეშფოთებულები ვართ არჩევნების გამო, გვინდა დავრწმუნდეთ, რომ ის თავისუფლად და სამართლიანად ჩატარდება
აგვისტოს დასაწყისში, საქართველოში ყოფნისას, სამოქალაქო საზოგადოების არაერთ წევრს შევხვდი. მათგან მოვისმინე რეალური შეშფოთება "უცხოეთის აგენტების" კანონზე და არა გამჭვირვალობაზე. რამდენადაც მესმის, მთავრობა სწორედ ამას ასახელებს კანონის შემოღების მიზეზად. ისინი [სამოქალაქო საზოგადოების წევრები] ამის [გამჭვირვალობის] გამო არ ყოფილან შეშფოთებულები. ისინი წუხან იმაზე, რამდენად რთულია ამ კანონის დამორჩილება და რას ნიშნავს ეს მათი საქართველოში მუშაობის შესაძლებლობებისთვის.
ეს ძალიან სამწუხაროა, რადგან ამ ორგანიზაციების უმეტესობა საქართველოსთვის ძალიან კარგ საქმეებს აკეთებს. თუ ისინი კანონს ვერ დაემორჩილებიან და ქვეყნის დატოვება მოუწევთ, მაშინ ეს ნამდვილ ვაკუუმს შექმნის ხალხისთვის იმ სერვისებზე, რაც მათ სჭირდებათ.
თქვენ და თქვენმა კოლეგებმა, ამ კანონს რუსული სახელმძღვანელოთი შექმნილი, რუსულით შთაგონებული უწოდეთ. რამდენად წუხხართ რუსეთის საქართველოში გავლენაზე და რუსეთის შესაძლო გავლენაზე არჩევნებზე?
ვფიქრობ, ეს არის რეალური შეშფოთების მიზეზი. არჩევნებზე დამკვირვებელი რამდენიმე ჯგუფისგან მოვისმინეთ, რომ მათ ძალიან აწუხებთ ის, იქნება თუ არა ეს არჩევნები თავისუფალი და სამართლიანი. ეს იყო საკითხი, რომელიც დავაყენეთ ხელისუფლების ყველა წარმომადგენელთან, რომელსაც შევხვდით- პრემიერ-მინისტრთან, თავდაცვის მინისტრთან, საგარეო საქმეთა მინისტრთან, პრეზიდენტთან.
პრემიერ-მინისტრმა გვითხრა, რომ ისინი მოწოდებულები არიან თავისუფალი და სამართლიანი არჩევნების ჩატარებისთვის. იმედი მაქვს, რომ ასეც იქნება. ვიცი, რომ საქართველოს რთული გეოგრაფიული მდებარეობას აქვს და მე ამას პატივს ვცემ. ასევე პატივს ვცემ იმ გამოწვევებს, რაც ქვეყანას რუსეთის მიერ მიწის 20%-ის ოკუპირების გამო უდგას. მაგრამ არ მესმის ნებელობა იმისა, რომ გაჰყვნენ ვლადიმირ პუტინისა და რუსეთის დიქტატურის ნაბიჯებს.
ეს არ არის ქართველი ხალხის პოზიცია. საქართველოს მოსახლეობისგან მოვისმინეთ, რომ მათ ევროკავშირის და დასავლეთის წევრობა სურთ, ამას ხედავენ თავიანთ მომავლად და არა რუსეთს. ასე რომ რუსეთში დიქტატურაზე აყოლა არ მეჩვენება საქართველოსთვის სამომავლო გზად.
არჩევნები უახლოვდება როგორც საქართველოს, ისე შეერთებულ შტატებსაც. იქნება ეს ტრამპის, თუ ჰარისის ადმინისტრაცია, ელოდებით თუ არა საქართველოსადმი პოლიტიკის ცვლილებას და თუ არა, მაშინ რამ შეიძლება ის გამოიწვიოს?
პრემიერ-მინისტრთან შეხვედრის შემდეგ, ძალიან გაწბილებული დავრჩი.
ამ შეკითხვას ხშირად მისვამენ. აგვისტოში [თბილისში] დელეგაციაში მაიკლ ტერნერთან ერთად ვიყავი, რომელიც წარმომადგენელთა პალატის რესპუბლიკელი წევრია. ის კონგრესის დაზვერვის კომიტეტის ხელმძღვანელია პალატაში. ასე რომ, ორპარტიული დელეგაციით ჩავედით [საქართველოში] და როდესაც გვეკითხებოდნენ იმაზე, შეიცვლება თუ არა პოლიტიკა ადმინისტრაციის ცვლილების შემთხვევაში, ჩვენ ორივე ვთანხმდებოდით იმის დადასტურებაში, რომ არსებობს ორპატრიული მხარდაჭერა საქართველოს ევრომისწრაფებისა და ქართველი ხალხის დემოკრატიული სურვილებისადმი. ეს არ შეიცვლება ვინც უნდა გახდეს [ამერიკის] პრეზიდენტი. სწორედ ეს დამოკიდებულება გვაქვს კონგრესში.
სენატორო, თქვენ [საქართველოს] პრემიერ-მინისტრს შეხვდით. ის გამუდმებით საუბრობს იმაზე, რომ საქართველოსა და ამერიკას შორის ურთიერთობები უნდა განახლდეს, ამას იმეორებენ საქართველოს მთავრობის სხვა წევრებიც. მასთან და სხვა ოფიციალურ პირებთან შეხვედრის შემდეგ, ქვეყანაში მიმდინარე მოვლენების გათვალისწინებით, გაქვთ თუ არა იმის განცდა, რომ ისინი თანამშრომლობისთვის მზად არიან, რომ ურთიერთობების განახლება მართლაც სურთ?
პრემიერ-მინისტრთან შეხვედრის შემდეგ, ძალიან გაწბილებული დავრჩი. ამერიკის შეერთებული შტატები 30 წელზე მეტია საქართველოს დემოკრატიულ მისწრაფებებს მხარს უჭერს. საქართველოს მხარს ვუჭერდით [ფინანსური] დახმარებით, ასევე ქვეყანაში არსებობს ამერიკის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოც. საქართველოში ვიზიტისას ერთ-ერთი რაც გავაკეთეთ, იყო გორში ვიზიტი და ვნახეთ ის ინიციატივები, რომლებიც ახალგაზრდა ადამიანებს უჭერს მხარს. ძალიან შთამბეჭდავი ახალგაზრდები ვნახეთ. ვნახეთ ის ინიციატივებიც, რომლებიც მხას უჭერენ რუსეთის ოკუპაციის გამო დაზარალებულ მეწარმეებს.
არსებობს ორპატრიული მხარდაჭერა საქართველოს ევრომისწრაფებისა და ქართველი ხალხის დემოკრატიული სურვილებისადმი.
ასე რომ პრემიერ-მინისტრისგან იმის მოსმენა, რომ ურთიერთობების განახლება სურს, მაგრამ შემდეგ არ გამოხატავდეს არანაირ მზაობას ამის გასაკეთებლად ქმედითი ნაბიჯები გადადგას [სამწუხაროა]. ერთ-ერთი, რაც ვკითხეთ [შეხვედრის დროს] იყო ის, თუ რა უნდა მოხდეს, რომ ურთიერთობები გაუმჯობესდეს, რომ დავრწმუნდეთ, რომ გავაგრძელებთ იმ პარტნიორობას, რაც ამ 30 წლის განმავლობაში გვქონდა, მან პასუხად ისაუბრა იმაზე, როგორი გაწბილებულია სამოქალაქო საზოგადოებითა და ენჯეოებით, რომლებიც მთავრობისადმი კრიტიკულად არიან განწყობილი. მან გვითხრა, რომ ფიქრობს, რომ ეს უნდა დასრულდეს და რომ ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა უნდა შეწყვიტოს ენჯეობის მხარდაჭერა. კონგრესმენი ტერნერი ძალიან პირდაპირი იყო და მას [ირაკლი კობახიძეს] უთხრა, რომ ჩვენ დემოკრატიაში ვცხოვრობთ, რომ იმედი გვაქვს, საქართველო დემოკრატიაა. კრიტიკას მიჩვეულები ვართ, ჩვენც ხშირად გვაკრიტიკებენ, მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ გავჩერდეთ, რომ წინ არ წავიდეთ და ისე არ მოვიქცეთ, როგორც ორივე მხარისთვის სასარგებლო იქნება.
მაგრამ მას [ირაკლი კობახიძეს] არ ჰქონდა არანაირი პოზიტიური ინიციატივა, რომ ჩვენთვის ეთხოვა, ან ჩვენთვის შეეტყობინებინა, რომ ისინი მართლაც დაინტერესებულები არიან ჩვენთან იმ პარტნიორობის გაგრძელებით, რაც გვქონდა.
ჩემი შემდეგი შეკითხვა სწორედ ამას ეხება. მან გააკეთა განცხადება ზუსტად იმაზე, რაც თქვენ თქვით და განაცხადა, რომ არასდროს უთხოვია შეგეწყვიტათ სამოქალაქო საზოგადოების იმ ნაწილის დაფინანსება, რომელიც მთავრობას აკრიტიკებს. [კობახიძის] თქმით, სამწუხაროა, რომ ამერიკელი სენატორი ცრუობს. მან ასევე თქვა, რომ თქვენ მასთან “უცხოეთის აგენტების” შესახებ არ გისაუბრიათ. რა გაქვთ ამ ყველაფერზე სათქმელი? ასევე რას იტყვით ზოგადად იმ მიდგომაზე, რაც საქართველოს მთავრობას დასავლელი პარტნიორებისადმი აქვს?
მე ამ შეხვედრაზე მარტო არ ვყოფილვარ, სხვა უამრავი ადამიანიც იყო იქ, ვისაც შეუძლია იმის დადასტურება, რასაც [პრემიერი] ამბობდა, მათ შორის კონგრესმენი ტერნერიც. კიდევ ერთხელ, ეს ძალიან სამწუხაროა. ვფიქრობ, ის ვარაუდობს, რომ რადგან მთავრობის ხელმძღვანელია, თუ გააგრძელებს ტყუილების თქმას, ის უბრალოდ მეტ ტყუილს იტყვის და ხალხი ამას დაიჯერებს. ასე რომ, ვფიქრობ, რომ ეს უბრალოდ არ არის სანდო.
რადგან მთავრობასა და მის ლიდერებზე ვსაუბრობთ- თბილისში ვიზიტისას, ბიძინა ივანიშვილმა, შეხვედრის თხოვანზე უარი გითხრათ. იგივე გააკეთა, როდესაც სახელმწიფო მდივნის თანაშემწე ჯეიმს ობრაიენი იმყოფებოდა საქართველოში და ზოგადად, თუ არ ვცდები ყველა დასავლელ პოლიტიკოსს, ვინც თბილისში "უცხოეთის აგენტების კანონის" განსახილველად ჩავიდა, შეხვედრაზე უარი უთხრა. რა პასუხი გაგცეს პირადად თქვენ და ზოგადად, რას გეუბნებათ ის ფაქტი, რომ პარტიის ლიდერი ასეთი მაღალი თანამდებობის პირებს არ ხვდება?
მას [ირაკლი კობახიძეს] არ ჰქონდა არანაირი პოზიტიური ინიციატივა, რომ ჩვენთვის ეთხოვა, ან ჩვენთვის შეეტყობინებინა, რომ ისინი მართლაც დაინტერესებულები არიან ჩვენთან იმ პარტნიორობის გაგრძელებით, რაც გვქონდა.
ძალიან სამწუხაროა. მიზეზი არ უთქვამთ რატომ არ აპირებდა ჩვენთან შეხვედრას. უბრალოდ, თქვეს, რომ ვერ შეგვხვდებოდა. მაგრამ ნათელია, რომ ის არაა დაინტერესებული არავინ ისეთთან საუბრით, ვინც ეჭვქვეშ დააყენებს მის ვარაუდებს, ან იმას, რასაც ის ამერიკისა და საქართველოს ურთიერთობების შესახებ ამბობს. ასე რომ ეს ძალიან სამწუხაროა, რადგან ჩვენ წინ ვერ წავალთ, ვერ მოვნახავთ გზებს საქართველოს მხარდასაჭერად, თუ მის ხელმძღვანელობას, მთავრობას არ ექნება მზაობა, რომ მოლაპარაკებებში ჩაერთოს.
თქვენ მკითხეთ "უცხოეთის აგენტების" კანონის შესახებ, მე და პრემიერ-მინისტრს ამ ვიზიტის დროს, ამ კანონზე არ გვისაუბრია. როდესაც პირველად მოხდა ამ კანონის წარდგენა ჩვენ მას შევეწინააღმდეგეთ და საქართველოში ჩემი ყოფნის დროს, მე ძალიან მკაფიოდ დავაფიქსირე ჩემი პოზიცია ამასთან დაკავშირებით, რომ ჩვენ წინააღმდეგი ვიყავით. მე მქონდა შანსი მესაუბრა პრემიერ-მინისტრთან იქამდე, სანამ ის პრემიერ-მინისტრი გახდებოდა, იმაზე, რომ ვეწინააღმდეგებოდით ამ კანონს. ამის ჩანაწერიც არსებობს. ასე რომ [ამ ჯერზე] სხვა თემები განვიხილეთ.
სენატორო, პენტაგონმა, საქართველოსთან სამხედრო წვრთნები შეაჩერა, მთავრობისთვის გამოყოფილი 95 მილიონის გადაცემაც შეჩერებულია. ასევე სახელმწიფო დეპარტამენტმა გარკვეული სადამსჯელო ზომები მიიღო მთავრობის ზოგიერთი წევრის წინააღმდეგ. როგორ ფიქრობთ, საით მიდის საქართველო-ამერიკის ურთიერთობები და უნდა ველოდოთ თუ არა დამატებით სანქციებს, ან შემაკავებელ ნაბიჯებს სამომავლოდ?
კიდევ ერთხელ, ამიტომაც იყო ძალიან იმედისგამაცრუებელი პრემიერ-მინისტრთან საუბარი. ჩვენ ნამდვილად ვიმედოვნებდით, რომ მოვისმენდით კონკრეტულ მოსაზრებებს იმაზე, როგორ ფიქრობს ის, რა გზებით შეგვეძლო წინ წასვლა და რა შეშფოთებებია, რაზე ყურადღების მიქცევაც საჭირო იყო. მსგავსი არაფერი მოგვისმენია ამ შეხვედრაზე.
ჩვენ ძალიან დადებითი სამხედრო ურთიერთობა გვქონდა. ქართველი სამხედროები ამერიკელებთან ერთად იბრძოდნენ ავღანეთში, რაც ძალიან მნიშვნელოვანი იყო ჩვენი ქვეყნისთვის და რასაც ძალიან ვაფასებთ.
ვიმედოვნებდით, რომ მოვისმენდით კონკრეტულ მოსაზრებებს იმაზე, როგორ ფიქრობს ის, რა გზებით შეგვეძლო წინ წასვლა და რა შეშფოთებებია, რაზე ყურადღების მიქცევაც საჭირო იყო. მსგავსი არაფერი მოგვისმენია ამ შეხვედრაზე.
დახმარება, რომელსაც საქართველოს ვუწევდით, ძალიან მნიშვნელოვანი იყო იმ მიმართულებით, რომ გაგვეგრძელებინა ადამიანის უფლებების დაცვა, დემოკრატიის გაუმჯობესება, ქვეყანაში საკითხების უკეთ ამუშავება, კორუფციასთან ბრძოლა და ა.შ ასე რომ ძალიან იმედისგამაცრუებელია, რომ ვერ ვხედავთ ინტერესს, რომ სამომავლოდაც ასე გაგრძელეს.
ჩემი ბოლო შეკითხვა "ქართველი ხალხის აქტს" ეხება, ინიციატივას, რომელიც თქვენ და თქვენმა კოლეგემა წარადგინეთ. რა ეტაპზეა ახლა ის, რა შანსი აქვს, რომ მას მიიღებენ და რა ელოდება საქართველოს მთავრობას მისი ამოქმედების შემდეგ?
ჩვენ ჯერ კიდევ ვაწარმოებთ კანონპროექტზე მოლაპარაკებას, რადგან ვცდილობთ ის თავდაცვის კანონპროექტში ჩავრთოთ, რომელსაც წლის ბოლოს მივიღებთ. ვფიქრობ, ეს არჩევნების შემდეგ მოხდება. შესაბამისად, მასში შეიძლება იყოს გარკვეული დებულებები, რომელიც შეიძლება ამოვიღოთ. ჯერ კიდევ ვმუშაობთ ამაზე.
იმედი გვაქვს, რომ ეს უპირველესად გზავნილია ქართველი ხალხისთვის, რომ პირველ რიგში, ჩვენ მხარს ვუჭერთ მათ სწრაფვას ევროკავშირისკენ, მხარს ვუჭერთ მათ დემოკრატიულ სურვილებს, რათა განაგრძონ ისეთ ქვეყანაში ცხოვრება, სადაც დემოკრატიას და ადამიანის უფლებებს, კანონის უზენაესობას პატივს სცემენ.
მეორე გზავნილი ისაა, რომ შეშფოთებულები ვართ არჩევნების გამო, გვინდა დავრწმუნდეთ, რომ ის თავისუფლად და სამართლიანად ჩატარდება და რომ ჩვენ მხარს ვუჭერთ ამ არჩევნებში მონაწილე ხალხს. იმედი მაქვს, რომ არჩევნებზე დიდი აქტივობა იქნება, ისევე როგორც ვიმედოვნებ, რომ ამერიკის არჩევნებზეც დიდი აქტივობა იქნება.
