სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის ინფორმაციით, 2023 წლის 25 სექტემბერს საქართველოში USAID-ის პროგრამის აღმოსავლეთ-დასავლეთის მართვის ინსტიტუტის მოწვევით ჩამოვიდნენ სერბეთის მოქალაქეები სინისა სიკმანი, იელენა სტოისიჩი და სლობოდან ჯინოვიჩი, რომლებიც დაკავშირებული არიან 2003 წელს საქართველოში განვითარებულ რევოლუციურ მოვლენებთან, სხვადასხვა წლებში კი მათ ასევე კავშირი ჰქონდათ სერბეთში, უკრაინასა და სხვა სახელმწიფოებში მიმდინარე ანალოგიურ პროცესებთან.
უსაფრთხოების სამსახურის მტკიცებით, ისინი აქტიურად ახორციელებდნენ საპროტესტო მუხტის წარმოქმნის მეთოდიკის და ძალადობრივი აქციების ჩატარების ტაქტიკის სწავლებას, წარმოადგენენ ორგანიზაცია „კანვასის“ მმართველ რგოლს, აგრეთვე, სინისა სიკმანი და სლობოდან ჯინოვიჩი არიან ორგანიზაცია „ოტპორის“ ყოფილი წევრები, რომელიც სერბეთში წარმოადგენდა ქართული ორგანიზაცია „კმარას“ ანალოგს.
შემიძლია იმის დამტკიცება, რომ ყველაფერი, რაც ამოჭრეს და ძალიან ცუდად დაამონტაჟეს, აბსოლუტურად კონტექსტიდან ამოგლეჯილია.
„ამერიკის ხმის“ სერბული რედაქციის ჟურნალისტმა, მილან ნესიჩმა, ექსკლუზიური ინტერვიუ საქმის ერთ-ერთ მონაწილე, სინისა სიკმანთან ჩაწერა, რომელიც ბელგრადიდან საუბრობდა. მან ტრენინგის რეალურ მიზნებზე, პროგრამის არსსა და საქართველოს ხელისუფლების ბრალდებებზე ისაუბრა. სიკმანი საქართველოს ძალოვანი სტრუქტურების ბრალდებას „სასაცილოს“ უწოდებს.
რა იყო საქართველოში თქვენი მოგზაურობის მიზეზი და ვინ იყო თქვენი დამსაქმებელი?
ჩემი და "კანვასის" მიზანი ტრენინგის ჩატარება იყო USAID -ის სამოქალაქო საზოგადოების ჩართულობის პროგრამის ფარგლებში. გასული ორი წლის განმავლობაში, 4 ტრენინგი ჩავატარეთ სხვადასხვა ჯგუფებისთვის. გარდა ამისა, მე პირადად, რამდენიმე ვიზიტი მქონდა [საქართველოში] და მოვინახულე ისინი, ვისაც ტრენინგს ვუტარებდით.
სრულიად სხვადასხვა თემებზე იყო საუბარი. დავატრენინგეთ სტუდენტები, მშობლები, ვის შვილებსაც ონკოლოგიური პრობლემები აქვთ, ვიმუშავეთ იმ ადამიანებთან ერთად, ვისაც საქართველოში ხისგან ნაგები ეკლესიების გადარჩენა უნდათ და ამ ბოლო, კონკრეტულ ჯგუფთან ერთად, რაც პრობლემა გახდა და არ ვიცი რა არის ამის მიზეზი. ეს კონკრეტული ჯგუფი შედგებოდა არტისტებისგან, ფილმის სცენარისტებისგან, მწერლებისგან და მუსიკოსებისგან.
ასე რომ, ტრენინგის ირგვლივ მთელი საკითხი იყო საქართველოს კულტურა და შესაბამისად, მათზე იყო მორგებული, რათა შეექმნათ რაიმე სახის გეგმა მომავლისთვის, თუ რა უნდა აკეთონ კულტურის მუშაკებმა საქართველოში.
იყო, თუ არა საქართველოში თქვენ მუშაობის მიზანი პოლიტიკური სისტემის შერყევა და კიდევ რამდენიმე ის ფაქტორი, რაშიც საქართველოს უშიშროების სისტემა გდებთ ბრალს?
ტრენინგის მიზანი, რეჟიმის ცვლილება არ ყოფილა, როგორც ხშირად წარმოგვაჩენენ ხოლმე არა მარტო ქართულ მედიაში, არამედ მთელი მსოფლიოს მასშტაბით. ჩვენ მთავარი მიზანია არაძალადობრივი ბრძოლის სწავლება კონკრეტული მაგალითების მიხედვით. მე ვნახე, საიდუმლო სამსახურის აგენტებმა რა თქვეს და როგორ ამოგლიჯეს კონტექსტიდან კონკრეტული მაგალითები.
რა თქმა უნდა, ზოგიერთი მაგალითი საკმაოდ უხეშია. მაგრამ ეს იყო ჩემი პირადი გამოწვევა მილოშევიჩთან მიმართებაში, ასე რომ მე გამოვიყენე ზოგიერთი მაგალითი ჩემი პირადი გამოცდილებიდან.
თუ მაგალითებზე დაყრდნობით [აპირებენ ჩემთვის ბრალდებების წაყენებას] მაშინ, ვშიშობ, რომ დამაბრალებენ, თითქოს საქართველოდან ბრიტანელების გაგდება მინდა, იმიტომ, რომ ბოსტონის ჩაის ფართი მოვიყვანეთ მაგალითად. მაგალითი იყო მაჰათმა განდის პრობლემები ინდოეთში. ასევე მეშინია, რომ დამაბრალებენ, თითქოს ქალებს მოვუწოდებ, რომ შიშვლებმა იარონ, იმიტომ რომ იმათი მაგალითებიც მოვიყვანე, ვინც ცხოველების ბეწვის გამო მკვლელობას აპროტესტებენ და შიშვლები ატარებენ ხოლმე პროტესტს. მქონდა მაგალითი მარტინ ლუთერისა, რომელმაც არაძალადობრივი ქმედებები წამოიწყო და ამ ქმედებების შედეგად რომაულ კათოლიკურ ეკლესიას პროტესტანტები გამოეყვნენ- ასე რომ, შეიძლება ქართული მართლმადიდებლური ეკლესიის გაყოფის მცდელობაც დამაბრალონ.
რა იყო თქვენი მთავარი მიზანი საქართველოში? რის მიღწევას ცდილობდით?
პოლიტიკური სისტემის შელახვას ნამდვილად არ ვცდილობდით. ჩვენ ვცდილობდით, რომ სამოქალაქო ჩართულობა და აქტივისტები ყოფილიყვნენ უფრო ორგანიზებულები, რათა გაეგოთ, რამდენად მნიშვნელოვანია თანმიმდევრული ტაქტიკა და ა.შ.
ჩვენ გვჯერა, რომ ნებისმიერი საზოგადოება, თუ იქ არსებობს სამოქალაქო აქტივიზმი, იქნება უკეთესი და წერტილი.
ერთ-ერთი ყველაზე ცუდი, რაც ამ ბრალდებიდან მესმის, არის ის, რომ ჩვენ ვცდილობთ რაიმე სახის ძალადობას საქართველოში. ეს სრულიად სასაცილოა.
ნებისმიერი, ვინც იცის, როგორ ვფუნქციონირებდით მილოშევიჩის დროს და როგორ დავამარცხეთ ის არჩევნების გზით, როგორი მუდმივად არაძალადობრივი იყო ჩვენი მიდგომა, ვერაფრით გაიგებს ამ მესიჯს, თითქოს ჩვენ ვცდილობთ, რომ საქართველოში რაიმე ძალადობრივის ჩადენა გვინდოდა. აბსოლუტურად სასაცილოა "კანვასის" დადანაშაულება იმაში, რომ ჩვენ ვართ ისინი, ვინც რაიმე ტიპის ძალადობრივ ქმედებას ჩავიდენთ. ეს ჩემთვის სრულიად გაუგებარია.
როგორ მიიღეთ ეს სამსახური? როგორც ვიცი თქვენს სამ კოლეგასთან ერთად იყავით და თუ სწორად გავიგე, თქვით, რომ [საქართველოში] ბოლო ორი წელია მუშაობთ. როგორ ჩაერთეთ ["კანვასის"] ამ პროექტში და როგორ მოხვდით საქართველოში?
რამდენადაც მე ვიცი, USAID-ს მიერ დაფინანსებული ამ პროექტის პარტნიორები ვართ და ტრენერი ვარ, "კანვასმა" მიმიწვია ტრენინგებისთვის. ასე რომ მთხოვეს, რომ ვყოფილიყავი ამ პროგრამის ნაწილი.
კოლეგებთან ერთად გავემგზავრე [საქართველოში] და ისეთივე მეტ-ნაკლებად ძირითადი "კანვასის" ტრენინგი ჩავატარეთ, როგორსაც ლგბტქ აქტივისტებს, ეკო აქტივისტებს, მათთვის, ვინც ატომური სადგურების წინააღმდეგ მუშაობენ და ზოგადად ნებისმიერი ტიპის აქტივისტებს ვუტარებთ.
შესაბამისად, მაგალითები სხვადასხვაა და მოიცავს შედარებით მსუბუქ შემთხვევებს და რეალური დიქტატორების წინააღმდეგ ბრძოლებსაც. მაგალითები მოგვყვავს ჩილედან და ასევე ამერიკაში ადამიანის უფლებათა ბრძოლისა და მარტინ ლუთერ კინგის ისტორიიდანაც და.აშ
ასე რომ, ეს "კანვასის" ძალიან, ძალიან საბაზისო ტრენიგია, რომელიც ფოკუსირებულია იმაზე, როგორ გაძლიერდე და შეცვალო საზოგადოება, რათა ის იყოს უფრო წარმატებული, გადაჭრას პრობლემები და გაუმკლავდეს გამოწვევებს.
ჩვენ გვჯერა, რომ ნებისმიერი საზოგადოება, თუ იქ არსებობს სამოქალაქო აქტივიზმი, იქნება უკეთესი, წერტილი. მნიშვნელობა არ აქვს, რომელი მთავრობაა ძალაუფლებაში და ა.შ. ჩვენ ქვედა საფეხურებზე ვართ ფოკუსირებული და არა ზედა ეშელონზე. ჩვენ არ ვცდილობთ მთავრობის შეცვლას, ჩვენს ვცდილობთ საზოგადოების გაძლიერებას, სულ ესაა.
შეგიძლიათ მეტი დეტალი გაგვიზიაროთ იმაზე, როგორი რეაქცია ჰქონდათ ქართველ სამართალდამცველებს. დაგაკავეს, თუ არა და რის საფუძველზე?
არა, არა. გვთხოვეს, რომ გამოკითხვაზე მივსულიყავით ეროვნული უშიშროების სამსახურის შენობაში. ვინაიდან არაფერი გვაქვს დასამალი და გამოცდილებაზე დაყრდნობით, ჩვენი შეშინება რთულია. ჩვენ მივედით.
მე 6-საათნახევარი დავყავი, ჩემმა კოლეგებმა შედარებით ნაკლები. საბოლოო ჯამში ეს იყო საუბარი. არანაირი მითითება იმასთან დაკავშირებით, უნდა გაგვეკეთებინა თუ არა რამე, არ მოუციათ. ამის შემდეგ დავტოვეთ შენობა, სადილზე წავედით და მოგვიანებით უკვე ფრენა გვქონდა. სასტუმროდან აეროპორტში წავედით და სულ ეს იყო. ესაა მთელი ისტორია. დილას ვნახე, რომ ყველაფერი გადაუღიათ და ამბობენ, რომ იციან, რაც ვთქვით. პრინციპში, შენობაში ყოფნის დროსვე ვიცოდი, რომ ყველაფერს იღებდნენ, მაგრამ ახლა ნამდვილად ვხედავ, რომ გადაუღიათ.
იცით, თუ არა ზუსტად რას გაბრალებენ და გაქვთ, თუ არა შიში იმისა, რომ ამას რაიმე შედეგები მოყვება?
აბსოლუტურად სასაცილოა "კანვასის" დადანაშაულება იმაში, რომ ჩვენ ვართ ისინი, ვინც რაიმე ტიპის ძალადობრივ ქმედებას ჩავიდენთ. ეს ჩემთვის სრულიად გაუგებარია.
არ მეშინია ამ ბრალდებების, იმიტომ რომ ეს ბრალდებები ნამდვილად მცდარია. შემიძლია იმის დამტკიცება, რომ ყველაფერი, რაც ამოჭრეს და ძალიან ცუდად დაამონტაჟეს, აბსოლუტურად კონტექსტიდან ამოგლეჯილია.
მე ახლა ბელგრადში ვარ და ერთადერთი, რის გამოც ვდარდობ, არის სამოქალაქო საზოგადოება საქართველოში, ესაა ჩემი მთავარი საფიქრალი. როგორც ჩანს, ისინი [საქართველოს მთავრობა] ცდილობენ, სამოქალაქო აქტივისტების დაშინებას და მეფიქრება იმ ადამიანებზე, ვინც იქ აქტიურები არიან, რადგან ბევრი ქვეყანა მინახავს, რომელიც არასწორი გზით მიდის. იმედი მაქვს, საქართველო ამ გზას არ აირჩევს.
