ნიუ-იორკში ბალანჩინის საღამო გაიმართა

მსოფლიო მნიშვნელობის ქორეოგრაფის, ჯორჯ ბალანჩინის ღვაწლზე და შემოქმედებაზე, მის ქართულ ფესვებზე პირველად მოეწყო ქართული ღონისძიება ნიუ-იორკში. ეს იდეა ახალგაზრდა ქართველ ელჩს, შეერთებულ შტატებში ანა ლეჟავას ეკუთვნის, რომელიც ამ საღამოს თითქმის ერთი წელი ამზადებდა. “Gibney Dance Studio” -ში ამერიკული ბალეტის შემქმნელის ცხოვრებაზე სასაუბროდ ახალგაზრდა ელჩმა ამერიკის საბალეტო საზოგადოების წარმომადგენლები, დიპლომატიური წრეები და ქართველი არტისტები მიიწვია. ამერიკის ხმის კორესპონდენტი თეა თუაშვილი ნიუ-იორკიდან მოგვითხრობს.

„მე მინდოდა, რომ ადამიანის სხეულის მოძრაობის სილამაზე, ნახაზის სისუფთავე და პლასტიკური გამომსახველობა გამეხადა დაუვიწყარი, რომ ბალეტი ყოფილიყო არა სოუსი, ან საწებელი სხვა რაიმე კერძისათვის, არამედ სრულუფლებიანი, ხელოვნების აბსოლუტურად დამოუკიდებელი სახეობა“ – ამბობდა ჯორჯ ბალანჩინი, რომელმაც მსოფლიო ქორეოგრაფიას 425 საბალეტო დადგმა დაუტოვა, ჩამოაყალიბა ამერიკული საბალეტო სკოლა და მსოფლიო მნიშვნელობის ქორეოგრაფის სახელი დატოვა. მისი ქართული ფესვების შესახებ უცხოელებმა ბევრი არ იციან.

ამ ერთი წლის განმავლობაში, ვიდრე ჯორჯ ბალანჩინის საღამოს ამზადებდა, ამერიკელებმა "Gibney Dance Studio"ში, სადაც ის მუშაობს, ბევრჯერ ჰკითხეს, თუ რატომ უნდოდა მას ან სწორედ ის რატომ უნდა ყოფილიყო იმ საღამოს ორგანიზატორი, სადაც ამერიკული ბალეტის ფუძემდებლის, მსოფლიო მნიშვნელობის ქორეოგრაფის შესახებ ისაუბრებდნენ. სწორედ ამ კითხვაზე პასუხისთვის ანა ლეჟავამ, საქართველოს ახალგაზრდა ელჩმა აშშ-ში, ამერიკული საბალეტო საზოგადოების წარმომადგენლები და ქართველი დიპლომატები ერთად შეკრიბა "Gibney Dance Studio"ში.

ანა ლეჟავა: მართლაც არ მჯერა, რომ ეს გამოვიდა. ბევრ ფინანსურ პრობლემასთან იყო დაკავშირებული ასევე წარმოგიდგენიათ იპოვოთ თავისუფალი სივრცე მანჰეტენის შუაგულში? მაგრამ ეს ყველაფერი გამოვიდა და ძალიან მიხარია.

ეს არის პირველი შემთხვევა, როდესაც საქართველოს მხრიდან ხდება მის მიმართ პატივის მიგება ღონისძიების სახით. ბევრი დაინტერსდა ამ ღონისძიებით. დღეს დილითაც კი ვიღებდი წერილებს, რომ თუ იყო ადგილი დარჩენილი, რომ მოსულიყვნენ ამ ღონისძიებაზე. მაგალითად დაინტერესდა ნიუ-იორკის ბალეტის საზოგადოება, ბალანჩინის საზოგადოება.

ანა თავად ბალერინაა. მისი პირველი პედაგოგი ჯორჯ ბალანჩინის ძმის შვილი, ცისკარ ბალანჩივაძე იყო. ჯორჯ ბალანჩინის ქართულ ფესვებზე მისი ბიძაშვილი იმ დოკუმენტურ ფილმში საუბრობს, რომელიც ნიუ-იორკში მცხოვრებმა ახალგაზრდა ქართველმა რეჟისორმა მედეა ასათიანმა და ანა ლეჟავამ სპეციალურად ამ ღონისძიებისთვის გადაიღეს.

მედეა ასათიანი: მე მაინტერესებდა თუ ვინ, როგორი ადამიანი იდგა ამ გენიის უკან. ეს იყო ჩემთვის ყველაზე საინტერესო გამეგო ვინ იყო ჯორჯ ბალანჩინი, მაგრამ მე გიორგი ბალანჩივაძე უფრო მაინტერესებდა. ამ ინტერვიუს მეშვეობით ადამიანები ჯორჯ ბალანჩინის ქართულ ფესვებზე უფრო მეტს გაიგებენ.

ანა ლეჟავა: ცისკარი იყო ჩემი ბალეტის პირცელი მასწავლებელი. რომ მივედი ჩასაწერად მე მეგონა ვერც მიცნობდა, მაგრამ აღმოჩნდა ისე კარგად ვახსოვარ, რომ ჩემი ბავშვობის სურათები მაჩვენა. მე და მედეა ავტირდით. ძალიან ემოციური გამოდგა ეს შეხვედრაც და თავად ინტერვიუც.

“ბალანჩინი და დაკარგული მუზა” - ეს არის ამერიკელი გავლენიანი ავტორის ელიზაბეტ კენდელის წიგნის სახელი, რომელიც მან ცნობილ ქორეოგრაფს მიუძღვნა. წიგნზე მუშაობის პროცესში მან იმოგზაურა რუსეთში, ევროპის იმ ქვეყნებში, სადაც ახალგაზრდა ბალანჩინი ემიგრირებული იყო, ფინეთში, სადაც ისვენებდა და რათქმაუნდა საქართველოში, სადაც ის სოფელ ბანოჯაშიც ჩავიდა.

ელიზაბეტ კენდელი: ის არ იყო ქართველი, რადგან 1962 წლამდე ვერ ნახა საქართველო. პირველად საქართველოში 58 წლის ასაკში ჩავიდა. მისი მამა იყო საქართველოდან, მაგრამ ჩავიდა სანკტ პეტერბურგში რომ ესწავლა კოსნერვატორიაში. ბალანჩინმა საქართველოს შესახებ მამამისისგან იცოდა რადგან მამამ დაწერა ოპერა და დააარსა ოპერა საქართველოში. თავად ის იმერელი იყო, ოღონდ არა ქუთაისიდან, სოფელ ბანოჯადან, სადაც მაღაზიებიც კი არ იყო. იდგა ეკლესია, რომელიც მელინტონ ბალანჩივაძის მამამ ააშენა.

ანა ლეჟავა ნიუ-იორკში თავის ქორეოგრაფიულ გამოცდილებას ნიუ-იორკში მცხოვრებ ქართველ იმიგრანტ ბავშვებს უზიარებს. ჯორჯ ბალანჩინის საღამოსთვის მან ანსამბლ “ფესვების” მოცეკვავეებთან ერთად გია ყანჩელის მუსიკაზე სპეციალური ცეკვა დადგა. ნიუ-იორკში ცხოვრობს და საბალეტო სკოლის გახსნას აპირებს ასევე მეორე ქართველი ქორეოგრაფი, ირაკლი შენგელია, რომელმაც ცოტა ხნის წინ ნიუ-იორკის უნივერსიტეტი დაამთავრა.

ირაკლი შენგელია: მიხარია, ქართველებმა გავიხსნეთ ბალანჩინი. რუსები ამბობენ ჩვენია, ამერიკელები - ჩვენია, ქართველები - ჩვენია. ვისია? ჩემის აზრით ის არის საერთაშორისო. კარგია რომ აქ ტარდება ეს ღონისძიება. პროფესიული ცეკვის კუთხით ნიუ -იორკი ინოვაციური აკვანია, ამ ქალაქში არსებობს განსაკუთრებულად საინტერესო ადგილები და ასეთია "Gibney Dance", სადაც ჩვენ ვიმყოფებით, საინტერესო ადგილი თანამედროვე ცეკვის მიგნებებისთვის, ამიტომ აქ რომ ტარდება ეს საღამო ეს ორჯერ საინტერესოა ჩემთვის.