"უნებლიე წამოძახილი" - კარლო კაჭარავას შეწყვეტილი ცხოვრება და შემოქმედება

კარლო კაჭარავას ნამუშევარი

კარლო კაჭარავა - 90-იანი წლების ნიჭიერი შემოქმედი, მხატვარი, პოეტი, მოაზროვნე, "დადაიზმის" კულტურის მიმდევარი. ხელოვანი იმ პერიოდში მოღვაწეობდა , როდესაც საქართველო საბჭოთა მონობის მარწუხებიდან თავისუფლდებოდა. სამწუხაროდ, იგი ძალიან ახალგაზრდა გარდაიცვალა. დღეს მის შემოქმედებას ნიუ-იორკში, ჩელსის უბანში "Metro Pictures" გალერეაში ეცნობიან, სადაც ის ჯგუფურ გამოფენაში მონაწილეობს ისეთ ცნობილ არტისტებთან ერთად როგორიცაა, რენე დანიელსი, მილტონ ეივერი, ჩარლზ ბერჩფილდი, იაკობ ლორენსი და სხვა. თეა თუაშვილი მოგვითხრობს.

"უნებლიე წამოძახილი" -ეს ჩელსიში გახსნილი გამოფენის სახელია და ამ გამოფენის ორგანიზატორის, ახალგაზრდა მხატვრის სანია კანტაროვსკის მუზის, ჰოლანდიელი შემოქმედის რენე დანიელსის ლექსის სათაური. ქართველი არტისტის, კარლო კაჭარავას ნამუშევარი "Metro Pictures"გალერეის დიდ სივრცეში მთავარ კედელზე მოათავსეს. თავისუფალი უნივერსიტეტის ვიზუალური ხელოვნებისა და დიზაინის სკოლის დეკანი ირინა პოპიაშვილი ამბობს, რომ კარლო კაჭარავასთან ერთად ორგანიზატორს სურვილი ჰქონდა გამოფენაზე საქართველოდან კიდევ ერთი მხატვრის, მსოფლიოში აღიარებული ნიკო ფიროსმანის ტილოც ყოფილიყო თუმცა ტექნიკური საკითხების გამო ეს ვერ მოხერხდა. კარლო კაჭარავას ყველაზე დიდი გამოფენა საქართველოში 2014 წელს გოეთეს ინსტიტუტში გაიმართა, სადაც ასევე მისი კატალოგის პრეზენტაციაც მოეწყო. უნიკალური კატალოგი, რომელიც სამენოვანია, დღეს ჩელსის გალერეაშიც არის წარმოდგენილი. კარლო კაჭარავას შესახებ სანია კანტაროვსკიმ კეროლაინ ბუსტასგან შეიტყო, რომლის რეცენზია ამ კატალოგში დაიბეჭდა. თანამედროვე ხელოვნების წრეებში ის გავლენიანი ავტორია, რომელიც ახლა გერმანულ "Texte zur Kuntst"-ის გამოცემის ინგლისურენოვანი ნაწილის რედაქტორია.

ირინა პოპიაშვილი: ეს გამოფენა დაახლოებით 8-9 თვის განმავლობაში მზადდებოდა. კარლო კაჭარავა თავად მოიძიეს. გოეთეს კატალოგი ერთ-ერთი საუკეთესო კატალოგია, ჩემი აზრით, რაც არსებობს ქართველ ხელოვანზე. ასე ქვია: "კარლო კაჭარავა და გერმანია". კეროლაინ ბუსტა საკმაოდ ცნობილი კრიტიკოსია, ის საქართველოში ნამყოფია, ყოველთვის აინტერესებდა ქართველი შემოქმედები და სწორედ მისგან შეიტყო "მეტრო ფიქჩერსმა" კარლო კაჭარავას შესახებ და შემდეგ დაგვიკავშირდნენ.

კარლო კაჭარავას შემოქმედება - 40 მდე სამეცნიერო სტატია, 900-მდე ფერწერული ტილო, 3700-მდე გრაფიკა, ლექსები, ოთხი პოემა იმ მოვლენების ემოციური აღქმაა, რაც მის თვალწინ 80-90 წლებში ვითარდებოდა. საერთოდ, მხატვრებს არ უყვართ ბევრი საუბარი და საჯარო გამოსვლები პოლიტიკურ პროცესებზე, თუმცა არქივში შემონახულია მისი დამოკიდებულება კომუნისტურ რეჟიმზე, კლიშეებზე, სოციალურ მდგომარეობაზე და პროგრესის მოთხოვნილებაზე. ნაწყვეტი მისი ჩანაწერიდან: " ჩემი შემოსავალი წელიწადში 25 დოლარია. დღეს "იბერვიზიით" გადმოსცეს, საქართველოში ეკონომიკური აღორიძინება ამერიკის სენატის პროგნოზით 1997 წელს დაიწყებაო. მანამ გაძლებას მართლა კარგი გაძლება უნდა. დღეს მეტროში აბსოლუტურად უცხოდ ვგრძნობდი თავს. ამ მკვდარ ქალაქში ჩემი არაფერია. თუ ცოცხალი და კარგადმყოფი ვიქნები, ალბათ მომიწევს აქაურობის დატოვება."

ადრეულ 90-იანებში, როდესაც თბილისში ადამიანებს ტყავის ქურთუკის გამო კლავდნენ, კარლო კაჭარავას გაძარცვის მიზნით თავს დაესხნენ და მან ტვინის შერყევა მიიღო. მას ანევრიზმა განუვითარდა. მკურნალობა უშედეგო აღმოჩნდა. ის 30 წლის ასაკში გარდაიცვალა.

ირინა პოპიაშვილი უცნაურ დამთხვევაზე საუბრობს. რენე დანიელსს, ჰოლანდიელი მხატვარს, რომლის ლექსის სათაურის სახელი აქვს გამოფენას, სადაც კარლო კაჭარავაც მონაწილეობს, იგივე დიაგნოზის, ანევრიზმის გამო დღეს ხატვა აღარ შეუძლია.

ირინა პოპიაშვილი: რენე დანიელსი, ვისგანაც არის ამ გამოფენის ინსპირაცია, ცოცხალია, მაგრამ ანევრიზმა ჰქონდა და ის დღეს ვეღარ ხატავს, რადგან ხელი წაერთვა. კარლო კაჭარავაც სწორედ ამ დაავადებით გარდაიცვალა. ასეთი უცნაური ფატალური დამთხვევაა ამ ორ არტისტს შორის, მაგრამ ეს არ იცოდნენ ორგანიზატორებმა და არც კარლო და რენე იცნობდნენ ერთმანეთს.

ჯგუფური გამოფენა ნიუ-იორკის ჩელსის "მეტრო ფიქჩერსის" გალერეაში 17 მარტს გაიხსნა და ერთი თვე გაგრძელდება. უკვე შემოდგომაზე, თბილისის ეროვნული გალერეა, სამუზეუმო სივრცე კარლო კაჭარავას პირველ პერსონალურ გამოფენას უმასპინძლებს.