წარმოიდგინეთ სცენარი, როდესაც ესტონეთის ქალაქ ნარვაში საპროტესტო გამოსვლები იწყება. იქ რუსულენოვანი მოსახლეობა უმრავლესობას წარმოადგენს. გამომსვლელები ენობრივი პოლიტიკის უსამართლობას აპროტესტებენ და უფრო მეტ უფლებებს ითხოვენ. შემდეგ, მათ დასახმარებლად „პატარა მწვანე კაცუნები“ ჩნდებიან, რომელთაც რუსული სამხედრო ფორმები აცვიათ. მოსკოვი უარყოფს, რომ მას რაიმე საერთო აქვს ამასთან და მოითხოვს ტალინისგან დაასრულოს ნარვის მოსახლეობის დისკრიმინაცია. როგორ უპასუხებს ასეთ გამოწვევას NATO და ევროკავშირი? მოხდება თუ არა რუსული საფრთხის შეკავება და საკმარისად ერთიანი იქნება თუ არა ევროგაერთიანება ამისთვის? მოვლენების ამ სცენარით განვითარებას აღწერს ავტორი ჯეიმს კირჩიკი საკუთარ წიგნზე"ევროპის დასასრული" საუბრისას და "ბრუკინგსის ინსტიტუტში" წიგნის პრეზენტაციისას ყურადღებას ამახვილებს იმ გამოწვევებზე, რაც ევროპის წინაშე დგას.
“ევროპის კოშმარული სცენარი არ არის შემდეგი მსოფლიო ომი. კოშმარული სცენარია ამორალური, უმოქმედო და ბიზნესზე ორიენტირებული მთავრობები, რომლებსაც არ სჯერათ, რომ ღირებულებების გავრცელება მნიშვნელოვანია და რომელებიც მხოლოდ ეკონომიკურ ურთიერთობებზე არიან ორიენტირებული. ეს შეიძლება იყოს მემარჯვენე ან მემარცხენე მთავრობა, თუმცა ყველა მათგანს სურს მოსკოვთან გარიგება, ჩემთვის ეს ევროპის დასასრულია”, - ამბობს „საგარეო პოლიტიკის ინიციატივის“ ექსპერტი ჯეიმს კირჩიკი.
რუსეთი ევროპული ერთიანობისთვის გამოწვევას წარმოადგენს, რადგან მოსკოვი ცდილობს ევროპის შიგნით უკმაყოფილების გაღვივებით, მოკავშირე ძალების დაფინანსებით და მისი საინფორმაციო ომის მეშვეობით ძირი გამოუთხაროს ევროკავშირს, ინსტიტუტებს და ევრო-ატლანტიკურ ალიანსს. ევროპაში დავიწყებული გამოწვევების გაღვივება ხდება: პოპულისტური ნაციონალიზმი, არალიბერალური ძალების გაძლიერება და ანტისემიტიზმი დღეს ევროპის დღის წესრიგში ისევ დგას. ჯეიმს კირჩიკის მოუწოდებს ვაშინგტონს უფრო აქტიური როლი ითამაშოს ევროპაში.
„მხოლოდ რუსეთის რევიზიული რეჟიმის გარეშე შეგვეძლება მივაღწიოთ ერთიან, თავისუფალ და მშვიდობიან ევროპას“, - განაცხადა კირჩიკმა.
შეხვედრაზე საუბარი შეეხო იმას, თუ როგორი იქნება ევრო-ატლანტიკური ინტეგრაციის მომავალი საქართველოსა და აღმოსავლეთ ევროპისათვის თუ ევროპაში ულტრა-მემარჯვენე და პოპულისტური ძალები მოვლენ ხელისუფლებაში და რა გავლენას მოახდენს ეს ევროპისა და ტრანსატლანტიკურ თანამშრომლობაზე.
„თუ ევროკავშირის დეზინტეგრაცია მოხდება და ნაციონალიზმი იმძლავრებს, საქართველო, უკრაინა და მოლდოვა უფრო საშიშ ვითარებაში აღმოჩნდებიან, მათ მოუწევთ საკუთარ ძალებს დაეყრდნონ და გავლენის სფეროების ქვეშ მოექცნენ. ბევრი ევროპული ქვეყანა იმ აზრზე იქნება, რომ ეს ქვეყნები რუსეთის გავლენის სფეროში არიან. ჩვენ დავუბრუნდებით წარსულს, მეოცე საუკუნის პირველ ნახევარს და მე-19 საუკუნეს, რაც პოტენციური კონფლიქტის რეცეპტს წარმოადგენს“, - ამბობს რობერტ კაგანი, „ბრუკინგსის ინსტიტუტის“ უფროსი მკვლევარი საგარეო პოლიტიკის საკითხებში
კირჩიკის თქმით, ბუქარესტის სამიტზე საქართველოს გაწევრიანების გადადებამ რუსეთს 2008 წელს საშუალება მისცა საქართველოში შეჭრილიყო.
“ჩვენ უნდა დავიცვათ ქვეყნები იმისგან, რომ მათ ტერიტორიაზე რუსული სამხედროები არ აღმოჩნდნენ. მე ვუყურებ 2008 წლის გადაწვეტილებას ბუქარესტის სამიტზე, სადაც საქართველოს ნატომ ბუნდოვანი დაპირება მისცა, რომ ის ალბათ გახდებოდა ალიანსის წევრი. ეს სისუსტის გამოვლინება იყო, რომელმაც ნიშანი მისცა რუსეთს, რომ მას უნდა ემოქმედა.“
ხოლო სხვა გამომსვლელებმა ამერიკელებს და ევროპელებს მოუწოდეს არ გამორიცხონ გაწევრიანების პერსპექტივა.
„არასდროს გამორიცხოთ ნატოსა და ევროკავშირში წევრობის პერსპექტივა საქართველოსა და უკრაინისთვის, არავის მისცეთ შესაძლებლობა მოხსნას ეს დღის წესრიგიდან, მითუმეტეს რუსეთს. და შემდეგ წევრობის საკითხი აღარ იქნება პრობლემატური, ჩვენ ეს ვერ მოვახერხეთ და ამის გამო უკრაინელებს და ქართველებს მოუწიათ საფასურის გადახდა. ჩვენ ახლა აქტიურად ვმუშაობთ უკრაინელებთან ამ შეცდომების გამოსასწორებლად, ქართველები კი უკვე თავად ნაკლებად დარწმუნებულები არიან“, - განაცხადა კონსტანცა სტელცენმიულერმა, საქართველოს და უკრაინის ევრო-ატლანტიკურ ინტეგრაციაზე საუბრისას.
ევრო-ატლანტიკური ინტეგრაციის მომავალი დიდწილად საფრანგეთის და გერმანიის არჩევნების შედეგებზეა დამოკიდებული. ვაშინგტონში ფიქრობენ, რომ ევროპაში მიმდინარე პროცესებში ამერიკის ჩართულობის და როლის გაზრდა მნიშვნელოვანია ერთიანობის შესანარჩუნებლად.
“ჯერჯერობით გაურკვეველია, თუ რა პოლიტიკა ექნება ამერიკას აღმოსავლეთ ევროპისადმი, რაც ართულებს ევროკავშირისთვის და ნატოსთვის აღმოსავლეთისკენ პოლიტიკის შემუშავებას. მე ვფიქრობ, რომ ბერლინში და ცენტრალური აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებში ნათელია, რომ ჩვენ უნდა დავუჭიროთ ქვეყანებს მხარი, როდესაც ისინი თავად ირჩევენ თუ რომელ ალიანსში სურთ გაწევრიანება. ეს ჩვენს სტრატეგიულ ინტერესშია, რომ აღმოსავლეთ ევროპაში იყოს სტაბილურობა, კეთილდღეობა და დემოკრატია”, - ამბობს კონსტანცა სტელცენმიულერი.
